Podkładki PEI vs PEO-PET

Wybór odpowiedniej powierzchni roboczej (podkładki) do drukarki 3D ma ogromne znaczenie dla jakości pierwszej warstwy, komfortu użytkowania oraz trwałości całego zestawu. Jednymi z najczęściej spotykanych typów są podkładki PEI oraz PEO-PET. Każda z nich ma swoje zalety i wady – warto więc dobrać je do rodzaju drukowanych materiałów i własnych preferencji.

Czym jest podkładka PEI?

PEI to skrót od polyetherimide – wysokotemperaturowego tworzywa sztucznego, które od wielu lat stosowane jest jako trwała, wszechstronna powierzchnia do druku 3D. Tego typu podkładki występują najczęściej w formie arkuszy naklejonych na elastyczną stalową płytę (często magnetyczną), którą można wyginać, aby łatwiej zdjąć gotowy model.

Wyróżniamy dwa główne typy:

PEI gładki – zapewnia błyszczące wykończenie spodu modelu.
PEI teksturowany (szorstki) – daje matowe, lekko chropowate wykończenie.

Podkładki PEI zapewniają bardzo dobrą przyczepność dla szerokiego zakresu filamentów: PLA, PETG, TPU, ABS, ASA, a nawet nylonu. Nie wymagają stosowania dodatkowych klejów ani taśm. W razie potrzeby można je czyścić alkoholem izopropylowym (IPA), a wersje gładkie można regenerować delikatnym przetarciem papierem ściernym.

Uwaga: Przy druku z PETG należy uważać, by nie docisnąć pierwszej warstwy zbyt mocno – PETG potrafi trzymać się PEI zbyt mocno i może uszkodzić powierzchnię. W takich przypadkach warto używać cienkiej warstwy kleju jako „separatora”.

Czym jest podkładka PEO-PET?

PEO-PET to wielowarstwowa podkładka, w której zastosowano kombinację dwóch tworzyw:

PET (polyethylene terephthalate) – trwała, odporna mechanicznie warstwa bazowa o dobrej przyczepności.
PEO (polyethylene oxide) – cienka, górna warstwa o właściwościach ułatwiających odklejanie modelu po zakończeniu druku.

Tego typu podkładki są często spotykane w tańszych drukarkach 3D jako domyślne rozwiązanie. Ich zaletą jest bardzo łatwe zdejmowanie modeli po ostygnięciu stołu – zwłaszcza przy druku z PLA, TPU czy PETG.

Nie są jednak tak trwałe jak PEI i mogą ulec zużyciu po wielu cyklach druku. W razie przetarcia lub uszkodzenia zwykle trzeba wymienić cały arkusz.

Porównanie PEI i PEO-PET – tabela

Cecha	PEO-PET	PEI
Adhezja (przyczepność)	Dobra	Bardzo dobra
Łatwość zdejmowania modeli	Bardzo dobra (szczególnie po ostygnięciu)	Dobra (PETG może trzymać zbyt mocno)
Trwałość	Średnia	Wysoka
Odporność na temperaturę	Dobra (do ok. 90–100°C)	Bardzo dobra (do ponad 110°C)
Filamenty	PLA, PETG, TPU	PLA, PETG, TPU, ABS, ASA, nylon
Powierzchnia	Zwykle gładka	Gładka lub teksturowana
Regeneracja	Trudna lub niemożliwa	Możliwa (np. szlifowanie, czyszczenie)
Cena	Niższa	Wyższa, ale opłacalna przy dłuższym użyciu

Którą podkładkę wybrać?

Jeśli drukujesz głównie z PLA i TPU, zależy Ci na łatwym odklejaniu modeli i nie planujesz bardzo intensywnej eksploatacji – PEO-PET będzie dobrym i tanim rozwiązaniem.
Jeśli potrzebujesz uniwersalności, wytrzymałości i profesjonalnego efektu, a drukujesz także z trudniejszych materiałów jak ABS czy ASA, warto zainwestować w arkusz PEI – najlepiej w wersji dwustronnej (gładkiej i teksturowanej).

Jak czyścić podkładki PEI i PEO-PET? Porady dotyczące konserwacji

Dbanie o czystość powierzchni roboczej drukarki 3D to kluczowy element zapewnienia dobrej przyczepności pierwszej warstwy i uniknięcia nieudanych wydruków. W zależności od typu podkładki – PEI czy PEO-PET – należy stosować nieco inne metody pielęgnacji.

Czyszczenie podkładki PEI

Podkładki PEI (zarówno gładkie, jak i teksturowane) są trwałe i odporne na wysokie temperatury, ale wymagają odpowiedniego czyszczenia:

Codzienne czyszczenie:

IPA (alkohol izopropylowy 90–99%) – to podstawowy środek czyszczący do PEI. Usuwa tłuszcz i pozostałości filamentów bez uszkadzania powierzchni.
Najlepiej nanosić IPA na czystą ściereczkę z mikrofibry lub papier bezpyłowy, a nie bezpośrednio na podkładkę.

Co kilka dni / przy spadku adhezji:

Ciepła woda z odrobiną płynu do naczyń – skutecznie usuwa resztki środków adhezyjnych, kurzu i tłuszczu. Po umyciu dokładnie wypłucz i wysusz.
Opcjonalnie: przetrzyj IPA po wyschnięciu.

Regeneracja powierzchni PEI:

Jeśli zauważysz spadek przyczepności po wielu wydrukach, możesz lekko przeszlifować powierzchnię PEI papierem ściernym o gradacji 1500–2000. Szlifuj delikatnie na mokro, okrężnymi ruchami.
Dotyczy to tylko wersji gładkich – teksturowanego PEI się nie szlifuje!

Czego unikać:

Nie stosuj acetonu na teksturowanym PEI – może go zniszczyć.
Nie używaj silnych rozpuszczalników (np. nitro, benzyny ekstrakcyjnej).

Czyszczenie podkładki PEO-PET

Podkładki PEO-PET są delikatniejsze, dlatego trzeba obchodzić się z nimi ostrożnie:

Zalecane metody:

Miękka, wilgotna ściereczka z wodą – wystarcza do usunięcia większości zanieczyszczeń.
IPA (alkohol izopropylowy) – można stosować okazjonalnie, ale w małych ilościach. Sprawdź wcześniej w mało widocznym miejscu, czy nie wpływa na warstwę wierzchnią.

Czego unikać:

Nie stosuj acetonu – może natychmiast uszkodzić warstwę PEO.
Nie szoruj podkładki – może to doprowadzić do uszkodzenia struktury powierzchni.

Kiedy wymienić PEO-PET:

Jeśli powierzchnia jest zarysowana, miejscowo wypalona lub trwale zabrudzona – warto wymienić cały arkusz. Regeneracja jest trudna lub niemożliwa.

Dodatkowa rada:

Zawsze czekaj aż podkładka ostygnie przed jej czyszczeniem – szczególnie jeśli używasz alkoholu. Unikniesz dzięki temu smug, parowania i ewentualnych uszkodzeń.